Tarihimizi hep kahramanlıklar, fetihler üzerinden okuyoruz ve biliyoruz. Tabi ki kahramanlıklar da fetihler de önemli ama şunu da kesinlikle bilmeliyiz ki tarihte bizi biz yapan, fetihleri kolaylaştıran ve bünyesindeki bir çok farklı milleti asırlarca ciddi sıkıntılar olmadan idare eden değerlerimizi de bilmeli ve hayatımıza uygulamalıyız.Değerlerimiz insanımızın aslının temiz soyumuzun iyi olduğunu gösteren en açık delillerimiz en güçlü kanıtlarımızdır.Bunun yanında insanımızın fıtratına uygun değerlerimiz varken, yetmezmiş gibi Amerikan endeksli değerler eğitimini uygulamaya başladık. On sekiz temel değer belirlenip ilköğretimden itibaren, okul duvarlarına değerler ağacı resimleri çizerek bu ağaçların her dalına da bir değer yerleştirerek başladık uygulamaya. Geldiğimiz nokta ise değersizlik … Çünkü bu değerlerin menşei bize ait değil. Gelelim biz kendi değerlerimize. Sadık Rıfat Paşa’nın 31 başlıkta topladığı değerlerimize ve prensiplerimize örneğin. Paşa bu değerleri çocuklara bir baba nasihati olarak yazmıştır. Bu değerlerin öğretiminin gençliğe uygun şekilde din ve akıl üzerinden uygulanmasını tavsiye etmiştir. Tam da günümüz gençliğine uygun bir değerler eğitimi anlayışıdır bu. Hem din hem de akıl merkezli bir değerler eğitimi... Sadık Rıfat Paşa bu dünyada en temelde korkulacak olanın sadece Allah olduğunu vurgulamıştır. Sonrasında iyiyi ve kötüyü layıkıyla çocuklara öğretmek gerektiğinin üzerinde durur. Bu değerler arasında anne babaya hürmet etmemek, yalan söylememek, laf getirip götürmemek, iki yüzlü olmamak, hırsızlık yapmamak gibi çocuğun kaçınması gereken fiillerin de olduğu görülür. Bu değerler üzerinden gidilirse güzelliklerin, kötülük ve çirkinliklerden daha daha fazla olduğunu ayrıca bu değerler uygulanırsa dünyanın daha yaşanılır ve güzel olacağını çocuklar görür ve uygular.
Sadık Rıfat Paşa’nın Değerler Eğitimi şöyle sıralanmaktadır.
1-En başta Allah’tan korkmak, O’na kulluk etmek, nimetlerine şükretmek.
2-Anneye, babaya, hocaya hürmet etmek.
3-Yalan Söylememek: Bunun çok kötü ve yasaklanmış huy olduğundan din ve akıl olarak kaçınmak
4-Koğuculuk: Laf getirip götürme huyunun çirkin, kötü bir sıfat olduğunu anlatmak.
5-İkiyüzlülük: Ara bulmaktan ziyade arabozuculuk, nifak sokuculuk olduğunu söyler
6-Gıybet: Bir kimsenin yüzüne söylemediğini arkasından konuşmak, bunun da dince ve akılca insaniyet adına yakışmayan bir davranış olması.
7-Ziyankarlık: Başta kendisi, sonra yakınları ve diğer insanlar için lazım olacak şeyleri israf etmek
8-Enaniyet: Benlik, insanın kendisini beğenmesi, kendisini başkasından üstün görmesi.
9-Haset; Diğer insanlarda bulunan rütbe, giysi, mal, mülk ve başka güzel hasletleri kıskanmak.
10-Hilekarlık; Anne babasını, hocasını ve çevresini türlü yalanlarla aldatmaya çalışmak.
11-Arsızlık-Maskaralık
12-Bed-Zebanlık Etmek; Dili sakınacak şeydir. Yani ona buna başkasına kötü çirkin sözler söylemek, küfretmektir.
13-Sirkat; Hırsızlık yapmaktır. Bu dahi dince ve akılca en büyük kötü huylardandır.
14-Tahkir Etmek; Hakaret etmek, alay etmek
15-Garez ve Kin;Bir kimseye duyulan nefret ön yargı
16-Vefakarlık; İnsanın söz verdiği işi yapmasıdır. İnsanın mutluluk ve insaniyet alametidir.
17-Riayetkarlık; Bu da insanın iyi huylarındandır. Herkesin hakkına riayet etmektir.
18-Kanaat;Verilmiş nimetler için Allah’a şükretmek.
19-Hüsn-i Karin; Daima iyi kimselerle düşüp kalkmak.
20-Aceleci Olmamak; Canının istediğini,hatırına geleni yapmaktan,tez tabiatlı olmaktan uzak durmak
21-Nezafet, Temizlik;Her türlü kirden ve pislikten temiz kalmaktır.Dince ve akılca itibar edecek bir huydur.
22-Sehavet ve Cömertlik;İyi huyların en güzeli,kendine ve halka yarayan ahlaki güzelliktir.
23-Buhul, Bencillik ve Hasislik; Cömertliğin tersidir elinde ve yanında olandan vermemektir.
24-Muavenet ve Şefkat;Başkalarına yardım etmek,acıyıp merhamet etmektir.Dince ve akılca iyi şeydir.
25-Hıfz-ıSıhhat-i Vücud; Bir nimet olarak verilen vücudun sağlığına dikkat etmektir. Dünyada her nimetin başı sağlıktır.
26-Ülfet ve Ünsiyet; Kişinin başkalarıyla konuştuğunda güler yüzlü ve tatlı dilli olması,kalp kırmaktan incitmekten uzak durması.
27-Edeb ve Hürmet;Küçük büyük cümle insanda gerekli olan sıfatların başıdır.
28-Hukuk-ı Uhuvvet; İnsanlar arasında uyulması gereken genel kuralların öğrenilmesi ve tatbik edilmesidir.
29-İffet ve Hamiyet; Namus ve iffetin korunmasıdır.
30-Riayet-i Hukuk-ı Ülfet; İki kişi arasındaki muhabbet ve birbirine dokunulan iyilikler sonunda, hürmet edip,olur olmaz şeylerle birbirini incitmemektir.
Kaynak:Maariften Eğitime(Mustafa Gündüz)